Od jesieni 1984 do lata 1987 r. kierownikiem Przedstawicielstwa KGB przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych PRL w Warszawie był gen. mjr Wasilij Aleksiejewicz Dożdalew. Ten zasłużony dla sowieckich służb oficer wywiadu urodził się 1 maja 1921 r. w Lezwinie, położonym w zachodniej części Związku Sowieckiego. W czasie II wojny światowej był żołnierzem Armii Czerwonej. Za swoją służbę odznaczony został medalem „Za Odwagę”, Orderem Czerwonej Gwiazdy i Orderem Sławy III klasy.
Po tym, jak w 1946 r. został zdemobilizowany, dokończył studia w Moskiewskim Instytucie Lotniczym i został pracownikiem naukowym tej uczelni. W 1949 r. został przyjęty do służby w Komitecie Informacji i rozpoczął szkolenie w Wyższej Szkole Wywiadowczej.
Z dyplomatycznym paszportem
W czasie swojej kariery Dożdalew zdobył bogate doświadczenie związane z pracą w warunkach zagranicznych. Po raz pierwszy wyjechał na placówkę w 1951 r., jako attaché Poselstwa ZSRS w Londynie. Już w 1952 r. wysłano go na południe Afryki, gdzie objął stanowisko rezydenta w Pretorii. Jesienią 1955 r. powrócił do Europy i wszedł w skład Aparatu Przedstawicielstwa KGB przy wschodnioniemieckiej Stasi, pełniąc przy tym rolę oficera reprezentującego pion wywiadu politycznego.
Koordynował Konona Mołodego „Bena”, słynnego nielegała działającego w Anglii pod przybraną tożsamością Kanadyjczyka Gordona Lonsdale’a. Ten głęboko zakonspirowany funkcjonariusz KGB był głównym łącznikiem Harry’ego Houghtona, komandora Królewskiej Marynarki Wojennej, szpiega ZSRS o pseudonimie Szach.
W 1959 r. Wasilij Dożdalew został ponownie członkiem rezydentury KGB w Londynie, czyli jednej z najważniejszych ekspozytur sowieckiego wywiadu na Zachodzie. Miał wówczas na koncie sporo cennych werbunków i był już na tyle dojrzałym oficerem, że powierzono mu kontakty z jednymi z głównych agentów w Wielkiej Brytanii.
To właśnie on koordynował pracę słynnego nielegała, Konona Mołodego pseudonim Ben, działającego w Anglii pod przybraną tożsamością Kanadyjczyka Gordona Lonsdale’a. Ten głęboko zakonspirowany funkcjonariusz KGB był głównym łącznikiem Harry’ego Houghtona, czyli komandora Królewskiej Marynarki Wojennej, który szpiegował dla Sowietów jako agent o pseudonimie Szach.
Kiedy w styczniu 1961 r., na skutek informacji przekazanej przez Michała Goleniewskiego, uciekiniera z wywiadu PRL, Lonsdale został aresztowany, centrala KGB ze względów bezpieczeństwa wycofała Dożdalewa do Moskwy.
Zawód: szpieg
Niespodziewany powrót do kraju nie zastopował kariery sowieckiego oficera w I Zarządzie Głównym KGB. Początkowo służył w Zarządzie „K”, zajmującym się kontrwywiadem zagranicznym, czyli rozpracowywaniem obcych służb specjalnych. W kolejnych latach zajmował kierownicze stanowisko w Zarządzie „S”, odpowiedzialnym za budowanie utajonych, złożonych z nielegałów, siatek wywiadowczych na Zachodzie.
Wasilij Dożdalew zmarł w marcu 2004 r. w Moskwie. Ze względu na zasługi w okresie zimnej wojny, jego nazwisko umieszczono na Tablicy Honorowej Gabinetu Historii Służby Wywiadu Zagranicznego Federacji Rosyjskiej.
Na początku lat osiemdziesiątych XX w. przysłano go do Warszawy i włączono do kilkuosobowej grupy oficerów tworzących grupę łącznikową KGB przy MSW.
W ten sposób od 1982 r. pełnił funkcję zastępcy przedstawiciela KGB gen. por. Witalija Pawłowa, a po zakończeniu przez niego misji w PRL, w listopadzie 1984 r., przejął jego dotychczasową rolę.
Wasilij Dożdalew powrócił do Związku Sowieckiego w sierpniu 1987 r. Przez pewien czas sprawował jeszcze odpowiedzialną funkcję zastępcy szefa Zarządu Kadr KGB, po czym w 1990 r. zakończył swoją służbę. Jako szpiegowski emeryt prowadził wykłady dla słuchaczy Akademii Wywiadu Zagranicznego Federacji Rosyjskiej.
Wasilij Dożdalew zmarł w marcu 2004 r. w Moskwie. Ze względu na zasługi w okresie zimnej wojny, jego nazwisko umieszczono na Tablicy Honorowej Gabinetu Historii SWR (Służby Wywiadu Zagranicznego Federacji Rosyjskiej).
Więcej interesujących materiałów na profilu Archiwum IPN